Lan can đá hay còn gọi là hàng rào đá là một phần hàng rào bao quanh khuôn viên của một công trình kiến ​​trúc như đình chùa, thánh đường, nhà thờ hay lăng mộ đá.
Với vẻ đẹp cổ kính, trang nghiêm, vững chãi và bền bỉ, lan can đá đã trở thành biểu tượng tạo nên sự hùng vĩ, vĩ đại trong các công trình kiến ​​trúc.

Mẫu lan can đá tự nhiên đẹp giá rẻ

Lan can đá tự nhiên

Lan can đá là một loại hàng rào làm bằng đá tự nhiên hoặc đá nhân tạo, thường được sử dụng trong các công trình kiến trúc truyền thống, như đền, chùa, lăng mộ, nhà thờ họ, và khuôn viên gia đình. Lan can đá không chỉ có chức năng bảo vệ, ngăn cách không gian mà còn mang giá trị thẩm mỹ cao, với các chi tiết hoa văn chạm khắc tinh xảo, tạo nên vẻ uy nghiêm, bề thế cho công trình.

Lan can đá thường được chế tác từ các loại đá tự nhiên với độ bền cao, chống chịu tốt với điều kiện thời tiết. Một số loại đá phổ biến bao gồm:

• Đá xanh: Đây là loại đá phổ biến nhất, có độ cứng cao, màu sắc đồng đều và dễ chạm khắc. Đá xanh được ưa chuộng vì khả năng giữ được vẻ đẹp tự nhiên lâu dài và có giá thành hợp lý.
• Đá trắng: Loại đá này có màu sắc trang nhã, thường được sử dụng trong các công trình mang tính tôn giáo hoặc các khu lăng mộ lớn.
• Đá hoa cương (granite): Có độ bền cực cao, khả năng chống mài mòn tốt và thường được dùng trong các công trình yêu cầu độ bền lâu dài, không bị ảnh hưởng bởi thời tiết.

Cấu tạo của lan can đá

Lan can đá thường được cấu thành từ nhiều bộ phận chính, bao gồm:

• Trụ đá: Là cột chính của lan can, nằm ở các góc hoặc điểm giao của các đoạn lan can. Trụ thường được chạm khắc hình ảnh rồng, phượng, hoặc các biểu tượng phong thủy khác, và có kích thước lớn hơn các bộ phận khác.
• Tấm lan can: Đây là phần chính của lan can, nằm giữa các trụ đá, được chạm khắc các hoa văn tinh xảo như tứ linh (long, lân, quy, phượng), tứ quý (tùng, cúc, trúc, mai), hoặc các họa tiết dân gian, tâm linh.
• Tay vịn: Phần trên cùng của lan can, nơi để tay vịn khi đi qua. Tay vịn đá thường có hình dạng tròn, vuông hoặc bo tròn nhẹ, tạo sự mềm mại và chắc chắn.

Bản vẽ lan can đá

Để có một bản vẽ lan can đá chi tiết, bản vẽ sẽ bao gồm các thành phần chính như trụ đá, tấm lan can, tay vịn, và các họa tiết trang trí được mô phỏng theo đúng tỷ lệ kích thước. Các phần này phải được thiết kế hợp lý, đảm bảo sự cân đối và tính thẩm mỹ của công trình.

Bản vẽ lan can đá sẽ bao gồm các chi tiết sau:

Trụ đá:

• Kích thước trụ (chiều cao, chiều rộng).
• Hình dáng và họa tiết trụ (hình tròn, vuông, chạm khắc họa tiết rồng, phượng,…).

Tấm lan can (thân lan can):

• Kích thước của tấm lan can (chiều dài, chiều cao).
• Các chi tiết chạm khắc (hoa văn tứ linh, tứ quý, mây, nước, hoa sen,…).

Tay vịn:

• Chiều dài và hình dạng của tay vịn (tròn, vuông, bo tròn).
• Vị trí gắn kết với trụ và tấm lan can.

Kích thước thi công lan can đá

Kích thước của lan can đá thường được tính toán dựa trên diện tích khu vực lắp đặt và phong cách kiến trúc của công trình. Dưới đây là các kích thước phổ biến của lan can đá, bao gồm chiều cao, chiều dài, và các chi tiết như trụ, tay vịn và tấm lan can:

Kích thước chiều cao của lan can đá

• Chiều cao tổng thể: Thường từ 70 cm đến 1,07 m (107 cm), tùy theo yêu cầu của công trình và mục đích sử dụng.
  • 70 cm: Thích hợp cho những công trình nhỏ như khu lăng mộ gia đình, tường rào thấp.
  • 81 cm – 89 cm: Đây là kích thước phổ biến trong các công trình nhà thờ họ, đình chùa.
  • 1 m – 1,07 m: Phù hợp với các công trình lớn như chùa chiền, đền miếu hoặc khu lăng mộ lớn.

Kích thước trụ đá

Trụ đá là phần chịu lực chính của lan can, nên kích thước thường lớn hơn so với các bộ phận khác:

• Chiều cao trụ: Từ 1,07 m đến 1,27 m.
  • Trụ đá thường được làm cao hơn để tạo điểm nhấn cho lan can.
• Chiều rộng trụ: Từ 18 cm đến 25 cm (bề dày vuông hoặc tròn).
  • Trụ có thể vuông hoặc tròn tùy theo kiểu dáng thiết kế.

Kích thước tấm lan can (thân lan can)

• Chiều dài: Tấm lan can có chiều dài phổ biến từ 1,5 m đến 2,5 m, giữa các trụ.
  • Đối với khu vực rộng lớn, chiều dài của tấm lan can có thể dài hơn, thường được chia nhỏ bằng các trụ đá nhỏ.
• Chiều cao của tấm lan can: Thường từ 50 cm đến 75 cm.
  • Tấm lan can là phần nằm giữa các trụ, có chiều cao nhỏ hơn so với tổng chiều cao của lan can.

Kích thước tay vịn

Tay vịn đá là phần trên cùng của lan can, đóng vai trò trang trí và tạo điểm tựa an toàn.

• Chiều rộng tay vịn: Thường từ 12 cm đến 20 cm.
  • Tay vịn có thể có hình dáng tròn hoặc vuông, tùy theo phong cách thiết kế.
• Chiều cao tay vịn: Từ 10 cm đến 15 cm (tính từ mặt tấm lan can lên).

Kích thước tổng thể lan can đá

Một lan can đá thường được tính toán theo kích thước tổng thể để tạo sự cân đối, hài hòa:

• Chiều dài tổng thể: Tùy vào yêu cầu công trình, chiều dài lan can có thể dao động từ vài mét đến hàng chục mét (ví dụ bao quanh một khu lăng mộ, khuôn viên đền, chùa).
• Chiều cao tổng thể: Thường từ 90 cm đến 1,07 m, bao gồm cả phần tấm lan can và tay vịn.

Khoảng cách giữa các trụ

Khoảng cách giữa các trụ lan can thường rơi vào khoảng 1,5 m đến 2,5 m để đảm bảo độ chắc chắn, tùy thuộc vào chiều dài và kích thước tổng thể của công trình.

Lưu ý về kích thước theo phong thủy

Khi lựa chọn kích thước lan can đá, nhiều người sẽ áp dụng thước Lỗ Ban để đảm bảo các số đo rơi vào cung tốt, mang lại may mắn, tài lộc và bình an cho công trình.

Tuy kích thước này có thể thay đổi tùy theo yêu cầu cụ thể của mỗi công trình, nhưng những con số trên là những kích thước phổ biến nhất, được sử dụng nhiều trong các công trình có lan can đá truyền thống ở Việt Nam.

Thi công lan can đá

Thi công lan can đá là một quá trình đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác và kinh nghiệm, vì đá là vật liệu nặng và khó xử lý hơn so với các vật liệu khác. Dưới đây là các bước cơ bản trong quá trình thi công lan can đá:

Chuẩn bị trước khi thi công

• Khảo sát thực địa: Xác định vị trí và diện tích thi công để đảm bảo kích thước lan can đá phù hợp với không gian tổng thể.
• Lên bản vẽ chi tiết: Thiết kế lan can đá theo kích thước đã tính toán, bao gồm các chi tiết về trụ, tay vịn và tấm lan can. Bản vẽ cần rõ ràng để công nhân có thể thực hiện đúng ý tưởng.
• Chọn loại đá phù hợp: Tùy theo yêu cầu và điều kiện địa hình, chọn loại đá thích hợp. Các loại đá phổ biến gồm đá xanh, đá hoa cương (granite), đá trắng,…

Gia công đá

• Chạm khắc đá: Sau khi chọn đá, đá sẽ được chuyển đến xưởng để gia công. Quá trình này bao gồm cắt đá theo kích thước thiết kế và chạm khắc hoa văn theo yêu cầu. Những hoa văn này có thể là hình ảnh tứ linh, tứ quý, hoặc các họa tiết truyền thống như mây, nước, hoa sen.
• Đánh bóng bề mặt: Sau khi chạm khắc, bề mặt đá được đánh bóng để tạo độ mịn và tăng tính thẩm mỹ. Một số chi tiết có thể được làm nhám để tránh trơn trượt, nhất là ở tay vịn.

Lắp đặt phần móng

• Chuẩn bị nền móng: Trước khi thi công lắp đặt lan can đá, cần chuẩn bị nền móng chắc chắn. Nền móng có thể làm bằng bê tông hoặc gạch đá, để đảm bảo độ bền vững và chịu lực tốt cho toàn bộ lan can.
• Đổ bê tông móng: Bê tông móng sẽ được đổ theo vị trí và kích thước của lan can, đảm bảo độ chắc chắn để chống lại lực tác động và thời tiết.

Thi công lắp đặt lan can đá

• Lắp đặt trụ đá: Trụ là bộ phận đầu tiên được lắp đặt. Cần đảm bảo rằng trụ được đặt thẳng, chắc chắn, và khoảng cách giữa các trụ phải đúng theo thiết kế. Trụ có thể được cố định vào nền bằng bê tông hoặc xi măng.
  • Lưu ý khi lắp trụ: Cần kiểm tra độ thẳng đứng của trụ bằng thước nivo để đảm bảo sự cân đối của toàn bộ lan can.
• Lắp đặt tấm lan can (thân lan can): Sau khi hoàn thành phần trụ, tiến hành lắp đặt tấm lan can giữa các trụ. Các tấm lan can này thường được gắn trực tiếp vào trụ hoặc thông qua các khe rãnh được tạo sẵn.
  • Các tấm lan can cần được căn chỉnh sao cho đều và thẳng hàng, tránh để xảy ra lệch lạc gây mất thẩm mỹ.
• Lắp đặt tay vịn đá: Phần tay vịn được lắp đặt sau cùng, nằm trên các trụ và tấm lan can. Tay vịn cần được lắp chính xác để tạo độ chắc chắn, đồng thời tăng tính thẩm mỹ cho lan can.

Hoàn thiện và kiểm tra

• Hoàn thiện chi tiết: Sau khi lắp đặt xong, các mối nối giữa trụ, tấm lan can và tay vịn sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo không có sai sót. Các khe hở hoặc các điểm kết nối sẽ được lấp đầy bằng vữa xi măng hoặc keo đá để tăng độ bền.
• Kiểm tra toàn bộ công trình: Kiểm tra lại toàn bộ lan can để đảm bảo không có sai lệch về kích thước, trụ thẳng, và các chi tiết chạm khắc đều đẹp mắt.

Vệ sinh và bảo dưỡng sau thi công

• Vệ sinh: Sau khi thi công, cần vệ sinh sạch sẽ các phần dư thừa của vữa xi măng, bụi bẩn, và đánh bóng lại bề mặt đá nếu cần thiết.
• Bảo dưỡng định kỳ: Sau khi hoàn thành công trình, cần bảo dưỡng lan can đá định kỳ để đảm bảo độ bền. Bề mặt đá có thể bị mài mòn hoặc rêu mốc theo thời gian, nên cần được làm sạch hoặc đánh bóng lại để duy trì độ sáng bóng.

Lưu ý khi thi công lan can đá

• An toàn lao động: Đá là vật liệu nặng, nên cần đảm bảo an toàn cho thợ thi công khi di chuyển và lắp đặt. Cần sử dụng các thiết bị hỗ trợ như cần cẩu, xe nâng để di chuyển đá lớn.
• Phong thủy: Nhiều người chú trọng đến phong thủy khi thi công lan can đá, bao gồm hướng, ngày giờ đặt móng, và các chi tiết thiết kế sao cho phù hợp với tâm linh và văn hóa truyền thống.

Thi công lan can đá là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự chính xác từ khâu thiết kế, gia công đến lắp đặt. Lan can đá không chỉ mang tính bảo vệ mà còn là yếu tố thẩm mỹ và phong thủy quan trọng, góp phần tôn lên vẻ đẹp trang nghiêm và cổ kính cho công trình.